ให้คำแนะนำและปรึกษา การดูแลสุขภาพคุณแม่หลังคลอดค่ะ จากประสบการณ์ 10 ปีกว่า โดยคุณทราย 089-6622936
15/02/2025
การดูแลสุขภาพคุณแม่หลังคลอดด้วยวิถีไทยโบราณ
การดูแลสุขภาพคุณแม่หลังคลอดเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้นและกลับมาแข็งแรง พร้อมสำหรับการเลี้ยงดูลูกน้อย ในอดีต คนไทยมีวิธีดูแลคุณแม่หลังคลอดที่สืบทอดกันมายาวนาน เรียกว่า “การอยู่ไฟ” และใช้สมุนไพรไทยเป็นตัวช่วยในการฟื้นฟูร่างกาย วิธีการเหล่านี้เป็นภูมิปัญญาที่ช่วยรักษาสมดุลของร่างกายและจิตใจ ซึ่งยังคงได้รับความนิยมในปัจจุบัน
1. การอยู่ไฟ ฟื้นฟูพลังงานและปรับสมดุลร่างกาย
การอยู่ไฟเป็นวิธีการใช้ความร้อนช่วยให้ร่างกายของคุณแม่หลังคลอดปรับตัวได้เร็วขึ้น ลดอาการปวดเมื่อย และช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น วิธีการอยู่ไฟมีหลายแบบ ได้แก่
การใช้กระโจมอบตัว – คุณแม่จะเข้าไปอยู่ในกระโจมที่อบไอน้ำสมุนไพร เช่น ขิง ขมิ้น ตะไคร้ ใบมะขาม ซึ่งช่วยให้เหงื่อออก ขับของเสีย และช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง
การใช้หม้อต้มสมุนไพรวางใต้เตียง – เป็นการนำหม้อต้มสมุนไพรวางไว้ใต้เตียงหรือที่นอน แล้วให้คุณแม่นอนรับไออุ่นจากหม้อสมุนไพร
การประคบสมุนไพร – ใช้ลูกประคบสมุนไพรร้อนกดนวดตามร่างกายเพื่อลดอาการปวดเมื่อย บรรเทาอาการตึงของกล้ามเนื้อ
การนั่งถ่าน – เป็นวิธีการนำสมุนไพรเผากับถ่านแล้วให้นั่งรมไอร้อนจากถ่านเพื่อช่วยขับน้ำคาวปลา และลดการอักเสบของมดลูก
2. การคาดผ้ารัดหน้าท้อง (การอยู่หม้อ)
อีกหนึ่งภูมิปัญญาที่ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้นและกระชับหน้าท้องหลังคลอด คือ การคาดผ้ารัดหน้าท้อง หรือที่เรียกกันว่า “การอยู่หม้อ” วิธีนี้ใช้ผ้าฝ้ายยาวพันรอบเอว เพื่อช่วยพยุงหน้าท้องและปรับสมดุลร่างกายให้อยู่ในสภาวะปกติเร็วขึ้น
3. การรับประทานอาหารบำรุงร่างกาย
อาหารที่คุณแม่หลังคลอดรับประทานมีผลต่อการฟื้นตัวของร่างกายและการผลิตน้ำนม อาหารที่เหมาะสมควรเป็นอาหารที่ช่วยเสริมสร้างพลังงานและขับของเสีย เช่น
แกงเลียง – ช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำนม
ขิง ตะไคร้ ใบกะเพรา – ช่วยขับลมและลดอาการท้องอืด
ปลาและโปรตีนจากธรรมชาติ – ช่วยเสริมสร้างร่างกายให้แข็งแรง
หลีกเลี่ยงอาหารเย็น ของหมักดอง และของแสลง – เพราะอาจทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานหนักขึ้น
4. การพักผ่อนและดูแลจิตใจ
การพักผ่อนที่เพียงพอเป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับคุณแม่หลังคลอด ควรหลีกเลี่ยงการทำงานหนัก เช่น การยกของหนัก และควรนอนหลับให้เพียงพอเพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น นอกจากนี้ ครอบครัวควรให้ความรักและการสนับสนุน เพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
5. พิธีกรรมตามความเชื่อไทยโบราณ
ในอดีต คนไทยเชื่อว่าการทำพิธีกรรมจะช่วยเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับคุณแม่และลูกน้อย เช่น
พิธีโกนผมไฟ – เป็นการโกนผมเด็กแรกเกิด เพื่อความเป็นสิริมงคล
การสวดมนต์หรือทำบุญ – เพื่อเสริมดวงชะตาและช่วยให้จิตใจสงบ
ประโยชน์ของการดูแลคุณแม่หลังคลอดแบบไทยโบราณ
✅ ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น
✅ ลดอาการปวดเมื่อยและช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว
✅ ส่งเสริมการไหลเวียนของเลือด
✅ กระตุ้นการผลิตน้ำนม
✅ ทำให้สุขภาพจิตดีขึ้น
การดูแลคุณแม่หลังคลอดตามแบบวิถีไทยโบราณเป็นภูมิปัญญาที่มีประโยชน์และสามารถนำมาปรับใช้ให้เข้ากับยุคปัจจุบันได้ อย่างไรก็ตาม คุณแม่ควรเลือกวิธีที่เหมาะสมกับร่างกายของตนเองและปรึกษาแพทย์ก่อนปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยสูงสุด
