11/01/2020
#သွေးကျဆေးကို_အမြဲသောက်ရမှာလား [Unicode]
#ပါမောက္ခဦးကိုကို
(ဆီးချိုနှင့်အထွေထွေရောဂါအထူးကုဆရာဝန်ကြီး)
⚕️ ⚕️ ⚕️
Q. သွေးတိုးရောဂါရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ သွေးကျဆေးကို ပုံမှန်မဖြစ်မနေသောက်ရတာလားဆရာ။ အစားအသောက်၊ လေ့ကျင့်ခန်းတွေ နဲ့ထိန်းနိုင်ရင် သွေးကျဆေးကို ဖြတ်ထားလို့ရလားဆရာ။
A. ပြောရခက်တဲ့အထဲမှာ သွေးတိုးပါတယ်။ သွေးတိုးသမားတွေမှာ နှစ်မျိုးရှိတယ်။ တစ်မျိုးက Chronic Hypertension ဆိုတဲ့ သွေးပေါင်အမြဲတက်နေတာ။ သူက ဆေးမသောက်တာနဲ့ သွေးပေါင်တက်နေတော့တာပဲ။ နောက်တစ်မျိုးက Episodic Hypertension ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေဖြစ်ရင် သွေးပေါင်တက်သွားတာ။ ပြီးရင်တော့ ပြန်ကျသွားတယ်။ သွေးတိုးရော၊ ဆီးချိုရော နှစ်ခုစလုံးက စိတ်ဖိစီးမှု (Stress) နဲ့ဆိုင်တယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုများရင် သွေးတိုးတာပဲ။ သွေးတိုးမှာ တစ်မျိုးက Stress နဲ့ဆိုင်တယ်။ Stress များရင် သွေးပေါင်တက်တယ်။ ပြီးရင် ပြန်ကျသွားတယ်။ ကောင်းသွားတယ်။ ပုံမှန်ပဲ။ နောက်တစ်မျိုးကတော့ Stress ရှိရှိမရှိရှိ တက်နေတာမျိုး။
အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် သွေးတိုးကို မနက်တစ်ကြိမ်၊ ညတစ်ကြိမ်တိုင်းတယ်။ တစ်ခါတိုင်းပြီးရင် တစ်မိနစ်နား၊ နောက်တစ်ခါပြန်တိုင်းရတယ်။ အဲဒီတော့ တိတိကျကျပြောရင် မနက်နှစ်ကြိမ်၊ ညနှစ်ကြိမ် တိုင်းရတယ်။ အဲဒါကို တစ်ပတ်တိတိတိုင်းခိုင်းတယ်။
တစ်ပတ်မှာ ပထမတစ်ရက်ကိုတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေရှိနေလို့ ဖယ်ထုတ်လိုက်တယ်။ ကျန်တဲ့ ၆ ရက်ကိုပဲ ပျမ်းမျှယူပြီးတွက်တယ်။ 140/90 mmHg ကျော်နေရင် သူ့ကို အမြဲသွေးတိုးနေတယ်လို့ သတ်မှတ်တယ်။ အဲဒါဆိုရင် သူက ဆေးအမြဲသောက်ရတော့မယ်။ တချို့ကျတော့ တစ်ပတ်မှာ ၇ ရက်၊ ၁၄ ခါတိုင်းတာမှာ ၂ ခါ၊ ၃ ခါလောက်ပဲတက်တာ၊ ကျန်တဲ့ ၁၀ ခါ၊ ၁၁ ခါ လောက်က သွေးပေါင်မတက်ဘူးဆိုရင် သူကတော့ ဆေးအမြဲသောက်စရာ လိုချင်မှလိုမယ်။ ကျွန်တော်တို့က သွေးပေါင်ကျဆေး အမြဲပေးရမှာလား၊ မပေးရဘူးလား အဲဒီလိုမျိုးခွဲခြားရတယ်။ အမြဲ သောက်စရာမလိုတဲ့အုပ်စုကိုတော့ သတိထားပါ။ Stress များရင်၊ အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်မှားရင် သွေးပေါင်တက်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်ကို သတိထားပါ၊ ဆင်ခြင်ပါလို့မှာတယ်။ ဆေးကိုတော့ ညွှန်ဖို့လိုအပ်မှညွှန်တယ်။ သွေးပေါင် အမြဲတက်နေတဲ့လူကတော့ ဆေးအမြဲသောက်ရမယ်။ ဆေးကို ရပ်လို့မရဘူး။ တစ်သက်လုံးလားဆိုတော့လည်း အမြဲပုံသေကားကျတော့ မဟုတ်ဘူး။
သွေးတိုးသမားတွေသိထားရမှာက သွေးတိုးရောဂါရှိပြီဆိုရင် ဘယ်တော့မှ ပျောက်မှာမဟုတ်ဘူး။ သွေးက တိုးနေမှာပဲ။ ဆေးသောက်လိုက်လို့သာ လတ်တလောကျသွားတာဖြစ်တယ်။
ကျွန်တော်က တချို့ကို သွေးတက်နေလို့ သွေးကျဆေးပေးလိုက်တယ်။ ဆေးသောက်တော့ သွေးပေါင်ပြန်ကျသွားတယ်။ 120/80 mmHg လောက်ပြန်ဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒီအခါ သူက သွေးပေါင်ကျသွားပြီဆိုပြီး ဆေးထပ်မသောက်တော့ဘူး။ ဘာလို့မသောက်လဲဆိုတော့ သွေးကျဆေးသောက်ရင် သွေးတွေထပ်ကျသွားမှာစိုးလို့တဲ့။ အဲဒီအခါမျိုးကျ ကျွန်တော်တို့က စကားပြင်ပြောရတယ်။ သွေးပေါင်တက်နေရင် သွေးကျဆေးသောက်ပါ။ ကျသွားပြီလား၊ အဲဒါဆို သွေးထိန်းဆေးသောက်လိုက်ပါလို့ ပြောရတယ်။ တကယ်တော့ သွေးကျဆေးနဲ့ သွေးထိန်းဆေးက အတူတူပဲ။ ဒီဆေးက ဒီဆေးပဲ။
ဆရာပေးတဲ့ဆေးက အတူတူပဲဆိုပြီးပြောလို့ ဟုတ်တယ်၊ ဒီဆေးက သွေးလည်းထိန်းတယ်၊ သွေးလည်းကျတယ်လို့ ပြောယူရတယ်။ သူတို့ရဲ့ပြဿနာက ဆရာဝန်ဆီလာတယ်။ သွေးတက်နေလို့ ဆေးပေးလိုက်ရင် ၄၊ ၅ ရက်လောက်သောက်ပြီး ဆေးကို သူ့ဘာသာရပ်လိုက်တယ်။ ခက်တာက သူက လက္ခဏာမပြတဲ့သွေးတိုးသမားဖြစ်နေတော့ သွေးတွေထောင်တက်နေတာကို သူမသိဘူး။ သွေးပေါင်လည်း ပြန်မချိန်ဘူး။ ကျွန်တော်က အဲဒါမျိုးကို ကြောက်တယ်။ ဆရာဝန်က ဘယ်လိုလူဟာ ဆေးအမြဲသောက်ရမယ်၊ ဘယ်လိုလူကတော့ ဆေးအမြဲမသောက်ရဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ ပြီးရင် ဆေးအမြဲသောက်ရမယ့်လူကို အမြဲသောက်ခိုင်းတယ်။ တစ်ခါတလေမှာတော့ ခြွင်းချက်ရှိတယ်။ ဆေးအမြဲသောက်ရမယ့်သွေးတိုးသမားဆိုပေမယ့် ဝမ်းတွေတအားလျှောနေတော့ သွေးပေါင်ပါကျနေတယ်။ အဲဒီလိုနေ့မျိုးကတော့ သွေးကျဆေးမသောက်လို့ရတယ်။
နောက်တစ်ခုက သွေးတိုးနုခါစဆိုရင်တော့ အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်လေးနဲ့ ထိန်းလိုက်ရင် သွေးပေါင်ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ပြီး ပြန်ကောင်းသွားတာလည်းရှိတယ်။ အဲဒီတော့ နုခါစသွေးတိုးသမားတွေကတော့ အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်လေးနဲ့ထိန်းပြီး ဆေးမသောက်လည်းရပါတယ်။ အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်နဲ့ ထိန်းလို့ကိုမရတဲ့လူတွေကတော့ ဆေးအမြဲသောက်နေရမှာပဲ။ ဒါကြောင့် နေလို့ထိုင်လို့ကောင်းနေတာနဲ့ တစ်ရက်လောက် ဆေးမသောက်ဘဲ ရပ်ထားလို့ရမလားဆိုရင် ရတယ်၊ စမ်းကြည့်ပေါ့။ ဆေးရပ်ထားလိုက်လို့ သွေးပေါင်ထိုးတက်သွားရင်တော့ သေချာတယ်။ အဲဒါ ဆေးလုံးဝရပ်ထားလို့မရဘူး။
ဆေးရပ်ထားလိုက်လို့ ကောင်းတယ်၊ သွေးပေါင်မတက်ဘူး။ 140/90 mmHg မကျော်ဘူးဆိုရင် ဒါက အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်နဲ့ ထိန်းထားလို့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါက သွေးပေါင်တော့ အမြဲချိန်ကြည့်နေရမယ်။ ငါ ဆေးရပ်ထားလို့ရတာပဲဆိုပြီး သွေးပေါင်ပါမချိန်ဘဲတော့ နေလို့မရဘူး။
“နာတာရှည်ရောဂါရှိသူများအတွက် ဆီးချိုနှင့်အထွေထွေရောဂါအထူးကုဆရာဝန်ကြီး ပါမောက္ခဦးကိုကို၏ လမ်းညွှန်အကြံပြုချက်” အင်တာဗျူးဆောင်းပါးမှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
Eternal Light Magazine
October 2019
#နာတာရှည်ရောဂါရှိလျှင်
💠 💠 💠